TAO - #YIN - #YANG
over kranen en afvoerputjes, en luposlipaphobia
lees meer over het Acht is meer dan Duizend project
The Tao that can be told is not the eternal Tao.
The name that can be named is not the eternal name.
Tao The Ching 1 - vertaling Gia Fu Feng
Ook al is Tao onbenoembaar, dat maakt onaanraakbaar. Tao is alles en tegelijk niets. Het is alles omvattend en aanwezig in het kleinste van het kleinste.
Het Chinese karakter Tao laat aan de linkerkant een voet zien, met de betekenis van lopen:
辶
En aan de rechterzijde ‘hoofd’:
首
Wat op zijn beurt bestaat uit ‘zelf’:
自
En daarbinnen vinden we weer ‘oog’:
目
Alle onderdelen van het karakter bij elkaar genomen: een lopend hoofd. Voeten die gaan, waar het hoofd ze heen stuurt. In volle verstand en met alle aandacht - met open ogen onderweg zijn. Gaan en tegelijk observeren: het volgen van de levensweg.
Een meer alledaags gebruik in China van het karakter Tao is om een pad of een weg aan te duiden. Zo een met klinkers of asfalt. Vanwege mogelijke drukte, gaten in de bestrating en andere al het andere onvoorziene is het aan te raden om bij iedere stap het hoofd erbij te houden.
Tao kan ook principe of waarheid betekenen en ook de natuurlijke loop der dingen. Het ontmoeten en het afscheid. De overdracht van kennis en de geheimen. Het ontvouwen van een bladknop in het voorjaar. De ontwikkeling van een vriendschap en een mondiaal handelsconflict. De ontplooiing van de innerlijke natuur van een mens. De teloorgang van wildernis en de regeneratie.
The Tao begot one.
One begot two.
Two begot three.
And three begot the ten thousand things.
The ten thousand things carry yin and embrace yang.
They achieve harmony by combining these forces.
Tao Teh Ching 42 - translated by Gia Fu Feng
The Tao begot one. Niets wordt iets. Een idee vorm zich, een woord wordt gesproken, een lied wordt gezongen.
Fox was the only living man. There was no earth.
The water was everywhere. ‘What shall I do,’ Fox asked himself. He began to sing in order to find out.‘I would like to meet somebody,’ Fox said.
Then he met Coyote.
‘I thought I was going to meet someone,’ Fox said.
‘Where are you going?’ Coyote asked.
‘I’ve been wandering all over trying to find someone. I was worried there for a while.’‘Well it's better for two people to go together....that's what they always say.’
‘OK. But what will we do?’
‘I don't know.’
‘I got it!" Let's try to make the world.’
‘And how are we going to do that?’ Coyote asked.‘Sing!’ said Fox.
Jaime de Angulo
Een ongeboren kind en de moeder zijn niet twee maar één. Er is geen besef van ik en een ander. Hoe zou het kind notie moeten hebben van honger en van gevoed worden? En van binnen en buiten. In het paradijs van moeders buik is het denkbeeld van een wereld daar buiten onbestaanbaar. Omdat er geen daar binnen is.
Zo gauw een ding - een berg of een wasknijper - of een fenomeen - temperatuur of het voorjaar - of een concept - eenzaamheid of een avontuur - het levenslicht ziet, begint het spel van onophoudelijke verandering. Niets blijft zoals het is. Het één baart twee - yin en yang - en deze twee spelen een eindeloos spel van elkaar achternazitten, plagen en uitdagen, elkaar verdringen en weer ruimte geven.
Zijn yin en yang de allereerste hashtags in de menselijke geschiedenis? Labels of stickers dan misschien? Het #yin-yang paar heeft vanuit een obscure oudheid een reuzensprong gemaakt in een alledaags taalgebruik en media. En leidt onderhand wel ernstig onder culturele toe-eigening ofwel cultuur kaping. Yin en yang zijn verworden tot het nieuwe stuurboord-bakboord, substituties geworden van gewenst en ongewenst, een nieuwe vermomming van de goeierik en de slechterik. Maar in plaats van te dienen als herbevestiging van wat toch al zo vastgeroest in ons denken - de dualiteit - kunnen ze het ideale gereedschap zijn tot relativering en tot begrip van het totaal van processen. In ieder geval vormen ze de sleutel van het Boek van Verandering.
Het karakter voor yang:
陽
Aan de linkerzijde ‘heuvel’ of ‘plaats’:
阝
Aan de rechterzijde ‘helder’ of ‘expanderen’:
昜
Aan de bovenkant daarvan ‘ochtend’, ‘de zon boven de horizon’:
旦
Bij elkaar genomen: ‘de zon zijde van de heuvel’. En dan het karakter voor yin:
陰
Aan de linkerzijde weer ‘heuvel’ of ‘plaats’:
阝
Aan de rechterkant ‘nu:
今
En daar onder ‘wolken’:
云
Samen genomen is de betekenis van het karakter yin: ‘nu zijn er wolken’, ‘de schaduwzijde van de heuvel’.
Het licht en zijn schaduw zijn onafscheidelijk. De een geeft bestaansrecht aan de ander. In de moderne literatuur vinden we maar één voorbeeld waar dit fenomeen wordt gelogenstraft: de eenzame cowboy die sneller schiet dan zijn schaduw.
In geval dat de zonzijde van de heuvel te zonnig, te heet en te droog is - en daarmee onleefbaar - dan kan die moeilijk worden ontkoppeld van andere, vochtige en vruchtbare zijde, om tenslotte te worden geëlimineerd. Het lossnijden en scheiden van het aangename en onaangename resulteert in fragmenten met ieder eenzelfde constellatie. Een mens heeft de reflex zich toegeëigend om het onwelgevallig facet van wat hem of haar overkomt te isoleren van het totaal. Een diepgewortelde neiging om het aangename na te jagen en het onaangename direct uit te weg te gaan. Genot zonder afzien, vrede zonder inspanning, moed zonder beproeving, zoet zonder zout, relatie zonder introspectie. Lees hierover vooral Dopamine City van Anna Lembke.
Stel het wordt oorlog, en er komt niemand
One begot two. Two begot three. De zon schijnt. Water op de aarde wordt warm. Het water verdampt, stijgt en expandeert. Doordat het stijgt en de omgeving kouder wordt, wordt de damp tot druppels en daardoor zichtbaar. Een wolk. Doordat de damp condenseert, geeft hij warmte af. Door die extra warmte stuwt de wolk nog meer omhoog. En als gevolg nog meer samentrekking en afkoeling. Uiteindelijk: een boze zwarte regenwolk, vol water en ijs. Regen en onweer. En dan begint alles weer van voren af aan.
Een warme zomerdag. Airco. Kou vatten. Koorts krijgen. Transpireren en afkoelen. In bed onder een warme deken. Yin en yang volgen elkaar voortdurend op. Als de een op de voorgrond treedt, dan is de ander evengoed aanwezig, maar in de coulissen wachtend op zijn beurt. De cultuurkaper zegt: ‘dit is te yin’, of ‘dat is heel yang’. Maar kijk eens goed naar de fascinerende wording van de wolk. Wat zie je: zon of water, opwarming of afkoeling, yang of yin? Knijp in een citroen en het sap spuit eruit. Op een en hetzelfde moment zie je een beweging naar binnen en een naar buiten.
We zijn hier aan de oever van een machtige rivier
De andere oever is daarginds, en deze hier is hier
De oever waar we niet zijn noemen wij de overkant
Die wordt dan deze kant zodra we daar zijn aangeland
En dit heet dan de overkant, onthoudt u dat dus goed
Want dit is van belang voor als u oversteken moet
drs P
In de bouwmarkt vind je kranen voor keuken en badkamer in eindeloze variaties. Het gebrek aan diversiteit aan afvoeren steekt daarbij schril af. Een donker rond gat in de bodem van het aanrecht of wastafel is immers geen partij voor de glimmend verchroomde kraan. De afvoer en het putje is eerder een noodzakelijk kwaad. Toch ontleent de kraan er zijn bestaan aan, want wat heb je aan een keuken of badkamer zonder afvoer?
Stel je hebt een fantastisch idee, maar er is geen respons. Stel de zon schijnt, maar er is geen aarde, geen dampkring, geen water. Wel zonneschijn maar niets om te verwarmen. It takes two to make a dream come true.
De beweging bij het fietsen en de beweging bij het lopen is voorwaarts gericht. Het doel ervan - de plaats waar je hoopt te komen - ligt in de toekomst. Noem deze progressiviteit yang. De kracht die nodig is om naar voren te komen is daarentegen naar achter gericht. De voortgang heeft de weerstand tussen de banden of schoenzolen en de weg nodig om zich te manifesteren. Noem de naar achter gerichte kracht yin. Zwevend in de ruimte waar de yin van weerstand ontbreekt, is de yang van actie hulpeloos en zonder waarde. Rennend op wollen sokken op een uiterst gladde vloer - of lopend op leren zolen op een beijzelde straat - is een slippery onderneming.
Het nut van een fietswiel zit in zijn achterwaartse beweging. De crux van lopen zit in het been en de voet die achterwaarts af zetten. Voorbeelden van investeren in het tegendeel.
Kijk eens naar een rood voorwerp in je omgeving. Het witte licht schijnt erop en wordt teruggekaatst zodat je oog het op kan vangen. Je ziet het rode segment van het witte licht; de andere frequenties werden door het voorwerp opgenomen. Dat is dus in feite groen - in ieder geval niet rood.
Voor het raam van mijn werkkamer - hetzelfde raam als in 20. Observeren - staan een paar Hereford stiertjes te grazen. Ze zijn nog jong en speels, maar de langzame massieve tred verraad hun afkomst. Ik denk aan de stieren van Picasso, aan de stampede in een western, aan een plaatje van de oeros.
Binnen zoemt een mug. Ik zie hem niet en dat maakt de irritatie des te groter. Ik denk aan wolken van muggen in zomers Zweden, en aan die ene, die stiekem de klamboe was binnen gezoemd. Waar maak je je druk over - slaap er lekker doorheen - wie maakt zich nou druk om zo’n minuscuul? Waarom van een mug een olifant maken? Maar als ik de macrofoto van de mug bekijk, verander ik toch weer van mening. Met die scherpe injectienaald voorop zijn snuit behoort hij tot de dodelijkste dieren op aarde.
One begot two. Een baart twee, en deze twee zijn gelijkwaardig, maar verre van gelijk. De ene heeft de grote van een lucifer, de ander van een grote stapel hout. De een is een bougie-vonk, de ander een volle tank benzine. Vul een grote pan water voor de soep - hoeveel zout gebruik je? Om te overtuigen, een enkel woord en hoeveel stilte? De Tao baarde een. Een baarde mug en koe.
