VOETSTAPPEN
hoofdstuk 10. LOOP #1
HET BEELD van twee trigrammen: de Hemel boven, een Meer beneden. Binnen een familieverband wordt de Hemel vertegenwoordigd door de vader en het Meer door de jongste dochter. Het beeld van het samen optrekken van een oude en een jonge ziel. Hun levenslopen vallen voor een periode samen. Eens zullen die weer uit elkaar gaan, maar voor nu vindt er een waardevolle uitwisseling plaats. De lange zware tred van de vader en daarnaast het vrolijk gehuppel van het kleine meisje.
De eerste tien hoofdstukken van het Boek van Veranderingen volgen het verhaal van de vroege jaren van een mensenleven. In hoofdstuk 1 en 2 de genesis. De volgende twee hoofdstukken beschrijven de geboorte, het allereerste begin en het spel. Hoofdstuk 5 en 6 schetsen behoefte, de noodzaak van wachten en het mogelijke conflict. Daarna volgen de ontdekking van de veelheid, die het leven biedt, met daarbinnen de verborgen - en te ontdekken - eenheid der dingen. Een kind, een jong volwassene, leert snel en grondig. Aangekomen bij hoofdstuk 9 wordt de balans opgemaakt. Het leerproces is nog bij lange niet voltooid, maar genoeg om een eerste avontuur aan te gaan: Klein Beginnen.
Hoe het leven zich dan ontvouwd is uiterst persoonlijk. Een pas, een tred, een loop, een levensloop.
De Chinese naam van dit hexagram, Lü, wordt op verschillende wijze vertaald: Het Optreden, Treading, Conduct (Richard Wilhelm), Fulfillment (Alfred Huang), Walking (Deng Ming Dao), Stepping (Richard Rutt), Caution (Julie Tallard Johnson). Laten we kijken wat Alfred Huang te vertellen heeft over de etymologie van het Lü pictogram.
The ideograph of Lü is a complicated, four-part picture of a person walking in shoes. At the top of the ideograph, there is one horizontal line that extends from left to right and then from right to left and all the way down to the bottom of the left side. The curved horizontal line represents the head of a person, while the long vertical stroke represents a human body standing upright. The rest of the ideograph is divided into two parts. On the left there are three curved strokes, symbolizing the footprints of three small steps. At the top right, there is a picture of a shoe. Underneath the shoe, there is another ideograph symbolizing the action of walking. The original meaning of Lü is a pair of shoes. From shoes, the meaning was extended to include treading upon something and then carrying out one’s duty or fulfilling one’s agreement. In Chinese, fulfillment is made of two characters: lü xing. Literally, lü means shoes, and xing means walking. To the Chinese, walking with shoes symbolizes moving forward with firm steps, advancing to fulfillment.
The Complete I Ching - Alfred Huang
In Oud en Jong werd de relatie tussen een kleinkind en een van zijn grootouders geschetst. Het hexagram van Loop, het tiende hoofdstuk van het Boek van Veranderingen, lijkt iets soortgelijks te verbeelden. De vader kent de route goed, heeft hem al talloze keren gelopen, en weet waar hij goed dient op te letten. De weg is bochtig en onvoorspelbaar. In plaats dat de vader zijn ervaring aan het kleine kind opdringt, haar overlaad met goed bedoeld advies en waarschuwing, geeft hij haar de mogelijkheid om de dingen zelf uit te vinden. Hij zal de nieuwsgierige speelsheid van het kind niet verstoren, want de waardevolste lessen komen altijd door directe ervaring. Natuurlijk, als dat nodig is, zal hij ingrijpen. De bijdrage van de vader tijdens de gezamenlijke tocht zit in heldere aandacht. Dat van het meisje in verwondering en ontdekken.
Anders dan we misschien gewend zijn, het proces van opvoeden en leren is geen eenrichtingsverkeer. Het meisje leert van de vader, dat is zeker, maar de vader leert misschien we nog meer van het kleine kind. Hij spiegelt voor haar als een nachtelijke sterrenhemel. Zij voor hem als het stille oppervlak van een meertje.
Het meisje is haar vaders oogappel. Hij weet dat haar in het leven talloze moeilijkheden en gevaren staan te wachten. Je kunt je vingers branden, van je fiets vallen, gepest worden op school, en wat denk je van het eerste liefdesverdriet? Het liefst zou hij haar tegen dat alles willen beschermen, maar hij is ervan bewust dat dat een illusie is. De mogelijke gevaren worden poëtische gesymboliseerd door de staart van een tijger. Daar kun je beter maar niet op stappen. De weg die te gaan is, is vol uitdagingen en gevaren. In de klassieke tekst luidt het oordeel van dit hexagram:
Treading upon a tiger’s tail,
Does not bite.
Prosperous and smooth.
Toch, de beste bescherming tegen de gevaren groeit door ze juist niet te vermijden (lees ook Gevaarlijk Spel en Verboden te Spelen). Stap voor stap ondervinding, beetje bij beetje ervaring. En hoe fijn is als er iemand naast je staat, die je van een afstandje in de gaten houdt.
Deng Ming-Dao, de auteur van The Living I Ching verwoordt het commentaar op het hexagram poëtisch:
A father and his daughter hunt
for red ginseng. He does not say,
‘Walk behind,’ when he sees her prance
like a pony with no bridle... A tiger, down from dun mountains,
He heaves the pack on his bent back;
the smell of grass seeps from damp cloth... slinks toward a lake in wilted trees,
She bounds through the high grass, teeth white
against the lake’s turquoise ripples... tongue rough, stalking in rattling grass,
Her father warns her not to run.
She sidles back, pulls his whiskers... hypnotized by the waves, crouching—
She plunges through the grass again,
steps blindly on the tiger’s tail.
Her father grabs for her, eyes wide,
as yellow and black stripes vanish.She laughs and wades into the lake
oblivious to teeth and claws.Deng Ming-Dao - The Living I Ching
Recent vonden archeologe in de White Sands National Park in New Mexico een anderhalve kilometer lang spoor van voetafdrukken. Ze dateren van 10000 jaar geleden. Ondanks hun ouderdom kunnen de betrokken wetenschappers een opmerkelijk verhaal reconstrueren.
Het spoor laat voetafdrukken zien van een volwassene en een kind. Op gedeeltes waar die van het kind verdwijnen, heeft de volwassene het gedragen. Aan de diepte van de afdrukken kan zelfs afgeleid worden op welke heup het kind werd gedragen en hoe snel ze gelopen hebben. Op één plaats wordt het spoor gekruist door dat van een mammoet, en op een andere plek door dat van een reuze luiaard. Er wordt geen melding gemaakt dat er ook een tijger in de buurt was, dus konden ze ook niet op zijn staart stappen. Maar een reuze luiaard moet je ook geen grappen uithalen.
Er loopt ook een spoor in tegengestelde richting. De volwassene is naar een korte tijd teruggelopen, maar zonder het kind. Is er iets vreselijks gebeurt? Of is het kind gewoon afgeleverd bij een vriendje, of bij opa en oma?
Wordt spoedig vervolgd …