hoofdstuk 49. HET OUDE ACHTERLATEN #2
Kristofer Schipper: 'religie is nergens te zien en tegelijk overal aanwezig'
HET BEELD van twee trigrammen: onder is het Vuur, boven is het Meer. De natuurlijke beweging van water is naar beneden, die van vuur naar boven. De twee ontmoeten elkaar dan ook in het midden. Het water van het meer kan het vuur doven. En het vuur kan het water van het Meer doen verdampen. Het is een beeld van transformatie, een beeld van verandering.
Iedere transformatie is een beweging van het oude naar het nieuwe. Nieuw neemt de plaats in van oud. Maar wat te doen als het oude geen plaats wil maken, omdat het vastgeroest is, omdat het te vertrouwd is geworden? Iets nieuws leren is één ding - waar het wezenlijk om gaat, is eerst dat andere - dat wat eerder geleerd was en wat mogelijk nu in de weg zit - af te leren. Hoofdstuk 49. Het Oude Achterlaten en hoofdstuk 50. Het Nieuwe Omarmen kunnen niet anders dan in samenhang worden gelezen. Het nieuwe leren is ont-leren.
De befaamde Nederlandse sinoloog Kristofer Schipper (1934-2011) vertaalde onder meer de Tao Teh Ching en de Zhuang Zi in het Nederlands. Hieronder vertelt hij hoe in China religie nooit gescheiden van het dagelijks leven werd beleefd. En dat ondanks, door gebeurtenissen in de recente geschiedenis, het meeste van de zichtbare uitingen van religie verdwenen zijn, religie in de haarvaten van de alledaagse maatschappij bleef leven.
舊的不去，新的不來
Jiu de bu qu, xin de bu lai:
If the old doesn’t dissapear, the new will not come either.
