hoofdstuk 24. TERUGKEER #1

over dinovissen, bellen en chips

De middeleeuwse Kamper Steur met een bel om zijn nek.

24. Terugkeer

HET BEELD van de twee trigrammen: Aarde boven, Donder beneden. In de diepte van de aarde begint iets te bewegen. Ontkieming van zaadje, het groeien van eerste worteltjes en het onweerstaanbaar omhoog dringen van planten. De eerste aankondiging van de lente.  Aarde boven Donder: het beeld van de terugkeer.

HET BEELD van het hexagram: één lichte lijn onder vijf donkere lijnen. Zes donkere lijnen vormen het hexagram 2. Respons. Alle licht is hier verdwenen. Voor de komst van het kunstlicht was er iedere winter angst en twijfel over de steeds lager staande zon. Wanneer in de periode van de zonnewende het duister definitief leek te gaan overheersen, keerde het licht toch weer terug. De ene lichte lijn onderin het hexagram dringt naar boven. Het schets het begin van een nieuwe cyclus, een terugkeer.

Aarde

Donder

De oude stad Kampen stond bekend als de stad van de steur. Ze was ontstaan in de IJsseldelta, waar het zoete water van de rivier samen kwam met het zout van de Zuiderzee. De rijke visgronden en de centrale ligging in handelsnetwerken hadden de stad aanzien en rijkdom gegeven. De steur was in zulke aantallen aanwezig, dat er een gespecialiseerde visserij voor ontstond.

De steur hoorde bij de zogeheten vroonvissen, net als zalm, zeeprik, karper en snoek. Dat wil zeggen dat adel en hoge geestelijkheid het recht had op gevangen vis als culinaire lekkernij. ‘De stadsbestuurders bedongen vaak dat de eerste gevangen steur hen toekwam. Die steur ging als relatiegeschenk het land in. Meestal levend’, vertelt Lenders.
Rob Lenders, historisch ecoloog, Radboud Universiteit Nijmegen

Riviervissen, een illustratie uit het Vischboek van Adriaen Coenen (1514-1587).